Rommelaere Instituut
Locatie Rommelaere, Gent, België
Opdrachtgever Universiteit Gent
Procesregie Humbble
Coördinator Ontwerptraject Dhooge & Meganck Architectuur
Duurzaamheid Denc-Studio
Consultant in vastgoed en gebiedsontwikkeling Idea Consult
Erfgoedadvies/ restauratie Sabine Okkerse
Bouwhistorisch onderzoek Anneleen Cassiman
Stabiliteit LIME
Datum 2022-
Status In ontwikkeling
foto Hilde Cristiaens
HERBESTEMMING VAN HET ROMMELAERE INSTITUUT
EEN PRIKKELEND ENSEMBLE
Het herontwikkelen van de erfgoedsite Rommelaere is prikkelend omwille van een aantal redenen. De erfgoedwaarde van het geheel spreekt voor zich. De site is een ensemble waarbij 3 waardevolle erfgoedobjecten 1 geheel vormen: het instituut voor Hygiëne, Bacteriologie en Gerechtelijke geneeskunde, het Fysiologisch instituut en het Farmocodynamisch instituut. De gebouwen werden opgericht in de periode 1898 – 1906 onder leiding van architect Louis Cloquet. Samen staan ze vandaag bekend als de erfgoedsite Rommelaere.
De drie instituten vormen samen een bouwblok dat omgeschreven wordt door de Apotheekstraat, de Albert Baertsoenkaai, de Hospitaalstraat en de Jozef Kluyskensstraat. Deze laatste straat is tevens een van adresgevels van de site Bijloke, historisch gekend als stedelijk ziekenhuis.
De bouw van het complex werd geïnitieerd door de Universiteit Gent, die tot op heden eigenaar is van het complex.
Bij de oprichting van de Gentse Universiteit werd evenwel bepaald dat de gebouwen van de onderwijsinstelling ten laste vielen van de stad Gent. Eerste bouwwerken werden dan ook door de stad gefinancierd.
Gestuwd door internationale uitwisselingen werd in het midden van de 19e eeuw evenwel duidelijk dat het patrimonium niet geschikt was, of geen plaats bood, voor vooruitstrevende oefeningen en experimenteel wetenschappelijk onderzoek.
INVESTERINGEN
Dit inzicht, samen met de maatschappelijke noodzaak om steeds terugkerende epidemieën eigen aan de hogere concentraties in de steden en toenemende industrialisatie beter te begrijpen, was de dwingende aanleiding om te investeren in een aangepaste infrastructuur. Na een halve eeuw aandringen werd de nieuwe infrastructuur uiteindelijk gerealiseerd met als doel meer ruimte te scheppen voor experimenteel onderzoek en practica.
Deze lange ontwikkelingshistoriek is nauw verbonden met de wijze waarop de instituten gefinancierd werden. Op heden vormt de financiële haalbaarheid en de wijze waarop nieuw leven voor de erfgoedsite gefinancierd moet worden een dwingende randvoorwaarde.
Het is boeiend dat het complex van bij de start een schijnbare tegenstelling bevat. De gebouwen zijn opgericht in een historiserende vormgeving, terwijl het programma bij de start ontegensprekelijk modern en vooruitstrevend was. Het heeft ertoe geleid dat de gebouwen verwijzen naar bouwstijlen die ouder zijn dan het complex in werkelijkheid is. Tegelijk bevatte het gebouw vooruitstrevende installaties en werden bouwtechnische ontwikkelingen, zoals gewapend beton en staal.
De afgelopen jaren werden grondige studies uitgevoerd in functie van het bepalen van de toekomst van het Rommelaere-complex en welke functies van de universiteit er in konden worden ondergebracht.
HERBESTEMMINGSSCENARIO’S
De reden van de opdracht bestaat erin om aan de hand van herbestemmingsscenario’s externe ondernemer(s) te overtuigen om te investeren in de site. Het vinden van geschikte programma’s is evenwel iets dat niet geïsoleerd kan gebeuren.
De wijze waarop interactie en participatie met stakeholders georganiseerd zal worden is een kritische parameter die de slaagkans zal bepalen.
