Het Keizerspark
Locatie Wingene, België
Opdrachtgever Autonoom Gemeentebedrijf Wingene
Architectuur De Parkwachters: maatschap Dhooge & Meganck Architectuur en Dertien12
Stabiliteit Mouton
Technieken Boydens engineering
Theatertechnieken Ingenium
Akoestiek Daidalos-Peutz
Kunstintegratie Wouter Deprez
Datum 2018-
Status Aanbesteding
We rollen het groen, openbaar domein uit (naar een kunstwerk van Tokujin Yoshuka)
conceptschets ‘de drie grote reuzen in het park’ (David Dhooge)
OPEN OPROEP 3503: NIEUWBOUW VAN EEN VRIJETIJDSCENTRUM EN VERBOUWING VAN HET GEMEENTEHUIS
HONDERD JAAR LATER
In 1900 kwam een nieuw plein vrij in Wingene. Uit het dichtgeslibde dorp werd de gemeenteschool weggesneden, en een nieuwe publieke ruimte werd geboren. In november 1919 werd er met grote plechtigheid een ‘vrijheidsboom’ geplant.
Bij de aanvang van ons project is dít de boom waar wij in gedachten in klommen. Te midden van Wingene. Luisterend naar alle verhalen van het dorp. We zagen jonge mensen groot worden, oude mensen gaan, Gentenaars het dorp verwoesten, het dorp rechtop krabbelen, Spaanse legioenen en Staatse vrijbuiters opnieuw het dorp in as leggen.
We zien een dorp dat herhaaldelijk de aanzet was tot puin en heropbouw. Mooie architecturale details maar ook minder fraaie bouwsels. Het komen en gaan van de linnennijverheid, we hoorden de verhalen van de 8 streekgenoten op de Titanic, en de wereldreizen van de topduif ‘Ramon’… Het échte leven evolueerde eeuwenlang tot het Wingene dat we op vandaag kennen en appreciëren…
Exact 100 jaar na het planten van de vrijheidsboom sterken we onze rug voor wat aanvoelt als de slotsprint van wat toén die dag gestart werd. Wij zien ons project, zowel in de verschijning van onze architectuur als in de manier waarop wij ons project aanpakken, als een feest voor de Wingenaars.
Wij willen Wingene zowel architecturaal als mentaal mee op sleeptouw nemen in een wervelende heraanpak van de dorpskern: inspirerend voor de burgers, motiverend voor het beleid…
Doorheen de projectdefinitie lezen we de ambitie voor een bruisend dorp, een plaats voor jong en oud. Een centrale plek in de gemeente met gebouwen die niet enkel functioneel gebouwd worden, maar die ook werkelijk functionéren. Gebouwen met een ziél, op maat van het dorp…
EEN GROEN HART
Met veel aandacht lazen wij het masterplan: zorgvuldig opgemaakt, met een ruimtelijke oplossing voor elk onderdeel van het vraagstuk. Wanneer wij vérder dromen op dit masterplan, dan zien wij vooral de publieke ruimte nog méér op de voorgrond komen: wij vertrekken vanuit de vraag wélk soort openbare ruimte we willen creëren als onderlegger voor onze gebouwen.
We wensen Wingene een grote, centrale tuin toe, een genereus park dat de solide, groene basis vormt voor het toekomstig dorpsleven van Wingene. Dit project is de ultieme (en waarschijnlijk zelfs de laatste) kans om natuur terug het centrum binnen te laten en het een ereplaats te geven in de toekomstige ontwikkeling van de gemeente. Een plaats ook voor ménsen, voor toevallige ontmoetingen.
OPEN RUIMTE ALS VERTREKPUNT
KATALYSATOR VOOR HET PUBLIEKE LEVEN
Het ontwerp neemt de open ruimte als vertrekpunt, en dus niet enkel de wens te bebouwen. Welke open, publieke ruimte kunnen we geven aan de Wingenaars, als katalysator voor het leven?
De natuur ligt letterlijk en verdeeld te wachten langsheen de randen van de site. Zoals op de meeste plaatsen in Vlaanderen is de natuur versnipperd en herleid tot restgroen. Ook hier in Wingene herkennen we dit fenomeen. Het groen is er gelukkig wel al, al is het schuchter, verstrooid. De bebouwing heeft hier altijd voorrang gehad, zoals op de meeste plekken in Vlaanderen, decennialang. Bomen zijn bankzitters geworden en staan te kijken aan de zijlijn, te wachten op een rol in het spel van het leven van de mensen. Ze dromen van een samenhangend groenweefsel dat de natuur kan laten floreren en kleine dieren volop kan laten wonen. Hier kunnen we dit nog, en dat in het centrum van Wingene.
We stellen de bomen bij deze gerust: we hebben een voorstel uitgewerkt waarbij we bomen bijplanten om een coherent groenweefsel te vormen, een nieuwe eenheid. Een waar dorpspark, voor jong en oud. We zetten keihard in op de vergroening van het openbaar domein, zodat een straat geen barrière meer hoeft te vormen voor wandelaars of dieren.
In dit park staan bomen centraal, zoals Wingene altijd al haar boomgaarden heeft gehad…
HET GEMEENTEHUIS
Het gemeentehuis, dat nood heeft aan extra ruimte, willen wij letterlijk laten groeien. Net zoals op het einde van de vorige eeuw de kerktoren verléngd werd, en de sporen van deze ingreep architecturaal versmolten met het oorspronkelijke kerkgebouw, zien wij het vergroten van het gemeentehuis niet contrasterend (oud versus hedendaags), maar op een vormelijk verzoenende manier gebeuren. Midden in het woonweefsel geven wij het gemeentehuis een groene omkadering. Dit geeft metéén een kwalitatieve beeldruimte voor de stedenbouwkundige positionering van dit belangrijk gebouw.
De backoffice verdeelt zich over drie verdiepingen, omheen een centrale lichthapper, op de plaats waar tot voor kort de grote traphal zat. Hier, in het hàrt van de werkplekken valt het licht royaal binnen, zie je de vogels fladderen, of vliegtuigen witte lijnen door de lucht trekken, in een ruimtelijke lay-out.
HET VRIJETIJDSCENTRUM
Het vrijetijdscentrum staat in het park als een klooster in de wilde natuur. De plek en de benadering ervan verandert hierdoor. De beleving ervan is daar ook ten volle op gefocust, door te mikken op maximaal contact met de natuur rondom. Want in ons plan is de natuur wel degelijk rondom aanwezig en lenen zich uniek kansen om van het vrijetijdscentrum een alzijdig gebouw te maken.
We zijn dankbaar voor de aanwezige bestaande gebouwen. Zorgvuldig hebben we een verweving gerealiseerd van oud en nieuw, zowel in architectuur als in functies. Zo kunnen alle functies én mensen in het vrijetijdscentrum terug ademen, leven en elkaar inspireren.
We geloven in een andere wereld. De wereld waar de natuur terug plaats krijgt, en dat kan concreet alleen door mooi en creatief te stapelen waar mogelijk. Overal en altijd. Er is geen enkele reden om programma uit te spreiden, om zo een grotere footprint te bekomen, als het kan gestapeld worden. We geven hierdoor 120% meer open ruimte dan voorzien in het masterplan, meer dan een verdubbeling van de open, groene ruimte. Dit wil concreet zeggen dat we de snippers natuur aan de rand volop de kans geven om dicht te groeien en een volwaardig park te vormen. Dit kan alleen door te stapelen, in steden, maar ook hier in een gemeente. Een plaats innemen in de natuur betekent vooral: ‘voeten bij elkaar en kop omhoog’. Paden vrijmaken voor de natuur.
