Wonen aan de Watersportbaan
Locatie Watersportbaan, Gent, België
Opdrachtgever Thuispunt.Gent, Stad Gent en Wonen in Vlaanderen
Masterplanning DISCO:
maatschap Dhooge & Meganck Architectuur + Denc-Studio
Landscap Kollektif landscape
Mobiliteit Scelta Mobility
Opp. n.v.t.
Datum 2025-2026
Status In opmaak
MASTERPLAN WONEN AAN DE WATERSPORTBAAN, INCLUSIEF GEÏNTEGREERDE ENERGIESTUDIE EN MOBER
RAAMOVEREENKOMST ‘DISCO’
Deze opdracht kadert in de raamovereenkomst voor ‘stedenbouwkundig ontwerp, perceel II, complexe stedenbouwkundige planprocessen en masterplannen’, een initiatief van het team van de Gentse stadsbouwmeester. Hiervoor verenigden we ons met onze partners in een aparte maatschap DISCO (Design Intelligence for Sustainable, Complex Opportunities).
Meer over DISCO en onze raamovereenkomst vind je hier.
WATERSPORTBAAN
Na een minicompetitie op basis van een eerste visie werd ons team als laureaat aangeduid. Onze opdracht bestaat erin een masterplan te ontwerpen voor de vervangbouw van de 281 bestaande sociale woningen en de aanleg van de publieke ruimte. Een complexe opdracht op onze maat, aangezien de vertaling van het oude sociale woningenbestand naar de hedendaagse normen een oppervlaktevermeerdering van meer dan 40% vereist.
EEN UNIEKE PLEK
De Watersportbaan is een iconisch stuk stad in het westen van Gent. Iconisch, omwille van de grootstedelijke figuur van de Watersportbaan zelf en de modernistische vormgeving van hyperstedelijke bouwvolumes in het groen.
Wanneer we verder kijken dan wat evident is, zien we evenwel ook veel onderliggende problematieken. Het is een wijk die op bovenlokaal niveau functioneert qua voorzieningen, maar tegelijk ook een bepaalde vorm van plaatsloosheid kent voor de lokale bewoners. De voorzieningen richten zich op de stad als geheel, maar een tussenschakel – op maat van de bewoners – is minder aanwezig. Het wijdse groen is eerder een afstandsschepper dan verblijfsruimte, plinten zijn niet kwalitatief opgevuld, er wordt met veel samen gewoond, maar niet samengeleefd, typologieën zijn niet afgestemd op hedendaagse normen en comfort en parkeerzones nemen veel ruimte in. De uitdaging van de opdracht ligt in het vermenselijken van de buurt en de modernistische inslag te verduurzamen op sociaal, typlogisch, ecologisch en vele andere vlakken.
De problematieken die worden aangehaald zijn aldus divers van aard. Ze moeten zowel op stedenbouwkundig, architecturaal, sociologisch, programmatorisch, ecologisch en mobiliteitstechnisch bekeken worden. In die zin is deze opdracht voor de Gentse context, gekenmerkt door een eerder kleine stedenbouwkundige korrel, vrij atypisch. We geloven dat alle opgesomde aspecten met elkaar in verbinding moeten worden gebracht, willen we duidelijke keuzes maken die leiden tot een gedragen inrichtingsplan. In de overlapping van de verschillende aspecten schuilt potentiële(?) frictie, maar ook groei.
Het ontwerpvraagstuk kan niet losgezien worden van de initiële stedenbouwkundige uitgangspunten: hoogbouw in een groene omgeving. Precies die hoogbouw is één van de kernthema’s van het onderzoek. We lezen in het bestek dat bepaalde volumes vervangen moeten worden door volumes van maximaal 12 bouwlagen. Dit betekent de facto dat de grondinname zal wijzigen.
Welke impact heeft dit op de waterhuishouding van het project? We weten dat de kavel liefst zo klein mogelijk gehouden wordt in termen van beheer, maar wat met noodzakelijke aansluitingen voor hemelwatervoorzieningen? Kunnen we clusteren? Is daar ruimte voor, ook beleidsmatig? We kennen eveneens de gevoeligheden omtrent gelijkvloers, dan wel ondergronds (of gestapeld bovengronds?) parkeren.
Als team kijken we zeer pragmatisch naar deze site. Ja, vasthouden aan het hoogbouwaspect is ideaal om snelheid te maken en aan te knopen met erfgoedwaarde op schaal van de wijk. Nee, evident is dat niet gezien de wijze waarop samenwonen in hoogbouw door kwetsbare doelgroepen tot problemen kan leiden. Als team zijn we gewoon om om te gaan met deze dualiteit en staan we voor rationele oplossingen op maat van deze plek.